Zdarzenia o charakterze mieszanym, czyli sytuacje, w których wypadek w pracy jest wynikiem zarówno czynników zewnętrznych (związanych z pracą), jak i zdrowotnych (istniejących wcześniej schorzeń), stanowią wyzwanie dla pracodawców. Klasyfikacja takich przypadków jako wypadki przy pracy ma istotne znaczenie prawne i finansowe, dlatego warto zrozumieć, jak podchodzić do tego typu zdarzeń.
Przykład sytuacji
Pracownik zajmował się wykładaniem, układaniem i sprawdzaniem jakości towaru w sklepie. Podczas dokładania towaru z palety na stoisko pracownik odczuł ból w okolicy kręgosłupa lędźwiowego. Po tym zdarzeniu leczył się w poradni ortopedycznej i przebywał na długotrwałym zwolnieniu lekarskim. W następstwie zdarzenia, lekarz specjalista stwierdził u pracownika wypadnięcie dysku.
Pracodawca nie uznał powyższego zdarzenia za wypadek przy pracy. Uznał, że zdarzenie to nie wypełnia definicji wypadku przy pracy w rozumieniu ustawy wypadkowej. Według zespołu wypadkowego zdarzenia nie spowodowała przyczyna zewnętrzna, a pracownik w sposób nieprawidłowy wykonywał czynności pracownicze. Dodatkowo zespół wskazał, że z dokumentacji medycznej wynika, iż pracownik cierpi na dyskopatię odcinka lędźwiowego kręgosłupa, na którą leczył się również przed zdarzeniem.
Decyzja sądu
Pracownik wystąpił do sądu z powództwem o sprostowanie protokołu wypadkowego i uznanie, że zdarzenie z jego udziałem powinno zostać zakwalifikowane jako wypadek przy pracy. Okolicznością sporną w opisanej sprawie było ustalenie, czy pracownik uległ wypadkowi przy pracy czy też zachorowaniu, z uwagi na ujawnioną dyskopatię kręgosłupa.
Sąd I instancji wydał wyrok, w którym uwzględnił powództwo pracownika i sprostował protokół wypadkowy w ten sposób, że stwierdził, iż wypadek, któremu uległ pracownik jest wypadkiem przy pracy.
Uzasadnienie
Sąd w uzasadnieniu podzielił pogląd Sądu Apelacyjnego w Krakowie (z 15 grudnia 1994 r., III Apr 41/94, OSA 1995r., nr 2 poz. 16), w którym uznano, że zewnętrzną przyczyną wypadku przy pracy może być każdy czynnik pochodzący spoza organizmu poszkodowanego zdolny wywołać w istniejących warunkach szkodliwe skutki, w tym także pogorszyć stan pracownika dotkniętego już schorzeniem samoistnym. Sąd zauważył, że przyczyna zewnętrzna nie musi występować jako wyłączna. Przy zbiegu obu rodzajów przyczyn, tj. uaktywnienie się istniejącego już schorzenia pod wpływem czynnika zewnętrznego, spełniony jest warunek do uznania określonego zdarzenia za wypadek przy pracy.
Z tego względu Sąd I instancji uznał, że pracownik uległ wypadkowi przy pracy w rozumieniu ustawy wypadkowej. Zdarzenie miało charakter nagły, spowodowane było wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności zawodowych, zaś czynnikiem zewnętrznym był dźwiganie towaru – kartonu. Zdarzenie to było związane z wykonywaniem wielokrotnych powtarzalnych czynności zawodowych, które nałożyły się na istniejące wcześniej schorzenie samoistne kręgosłupa powodując jego pogłębienie i okresowe nasilenie dolegliwości, wymagające leczenia. Przyczyna miała charakter mieszany, co było wystarczające w ocenie sądu do zakwalifikowania zdarzenia jako wypadek przy pracy.
