Jak się przygotować do kontroli ZUS? Wskazówki dla przedsiębiorców cz. 1

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) może przeprowadzić kontrolę w firmie, aby sprawdzić, czy płatnik składek prawidłowo wywiązuje się ze swoich obowiązków. Oto kluczowe informacje, które pomogą w przygotowaniu się do takiej kontroli.


Co może być przedmiotem kontroli ZUS?

Kontrola może obejmować w szczególności:

  • zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych,
  • prawidłowość i rzetelność obliczania, potrącania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne,
  • ustalanie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywanie rozliczeń z tego tytułu.

Co istotne, kontrola nie może dotyczyć tego samego przedmiotu, który ZUS już wcześniej kontrolował.

W jaki sposób następuje rozpoczęcie kontroli?

Zasadniczo ZUS powinien w pierwszej kolejności zawiadomić przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli. Kontrola powinna rozpocząć się nie wcześniej niż po 7 dniach i nie później niż przed 30 dniami od momentu doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli ZUS nie rozpocznie kontroli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia. Jedynie w wyjątkowych przypadkach ZUS może rozpocząć kontrolę bez wcześniejszego zawiadomienia.

Kto może kontrolować przedsiębiorcę z ramienia ZUS?

Czynności kontrolne przeprowadzają inspektorzy kontroli ZUS po okazaniu kontrolowanemu przedsiębiorcy legitymacji służbowej i po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. W czynnościach kontrolnych może uczestniczyć też pracownik ZUS niebędący inspektorem kontroli, ale przygotowujący się do egzaminu kwalifikacyjnego – na podstawie odrębnego upoważnienia.

Czy ZUS może rozpocząć kontrolę w sytuacji, gdy przedsiębiorcę aktualnie kontroluje inny organ?

Co do zasady ZUS nie może rozpocząć kontroli w przypadku, gdy aktualnie działalność gospodarczą przedsiębiorcy kontroluje inny organ publiczny. W takim przypadku ZUS powinien odstąpić od podjęcia czynności kontrolnych oraz ustalić z przedsiębiorcą inny termin przeprowadzenia kontroli.

Ile czasu może trwać kontrola?

Czas trwania wszystkich kontroli ZUS u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać w odniesieniu do:

  • mikroprzedsiębiorców – 12 dni roboczych;
  • małych przedsiębiorców – 18 dni roboczych;
  • średnich przedsiębiorców – 24 dni roboczych;
  • pozostałych przedsiębiorców – 48 dni roboczych.

W jakim miejscu są przeprowadzane czynności kontrolne?

Zasadniczo kontrolę przeprowadza się w siedzibie przedsiębiorcy lub w miejscu wykonywania działalności gospodarczej oraz w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę. Za zgodą przedsiębiorcy kontrola lub poszczególne czynności kontrolne mogą być przeprowadzane również w siedzibie ZUS, jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli.

O tym:

  • Jakie uprawnienia ma inspektor kontroli ZUS?
  • Jakie obowiązki spoczywają na kontrolowanym przedsiębiorcy?
  • W jaki sposób przedsiębiorca może przeciwstawić się prowadzeniu kontroli z naruszeniem przepisów?
  • W jaki sposób kończy się kontrola?

w drugiej części Poradnika dla przedsiębiorców. Jak się przygotować do kontroli ZUS?