Nie ma przepisów prawa pracy, które wprowadzałyby zakaz relacji intymnych pomiędzy pracownikami, w tym pomiędzy przełożonym a podwładnym. Sferę życia prywatnego, w tym relacje osobiste, chroni art. 47 Konstytucji RP, który gwarantuje prawo do ochrony życia prywatnego i decydowania o swoim życiu osobistym. Czy pracodawcy nie mają więc narzędzi żeby przeciwdziałać takim sytuacjom?
Pracodawca nie ma podstaw prawnych, by skutecznie wprowadzić zakaz relacji intymnych pomiędzy pracownikami. Nie może użyć do tego zarówno regulaminu pracy, jak i w innych wewnętrznych aktów prawnych firmy.
Zakaz relacji intymnych pomiędzy pracownikami w regulaminie pracy jest niewiążący
Wszelkie zapisy w regulaminie pracy, które wprost zakazywałyby relacji intymnych lub osobistych pomiędzy pracownikami, są prawnie niewiążące i nie mogą być skutecznie egzekwowane. Pracodawca nie może też nakazać informowania o takich relacjach, wskazywania partnera czy ujawniania charakteru relacji. Wprowadzenie takiego zakazu mogłoby zostać uznane za naruszenie praw pracowniczych, w tym prawa do prywatności. To z kolei może skutkować roszczeniami z tytułu dyskryminacji lub naruszenia dóbr osobistych.
Wyjątki – gdy relacja wpływa na funkcjonowanie firmy
Wyjątkiem są sytuacje, gdy relacja pomiędzy pracownikami, szczególnie podwładnym i przełożonym wpływa na funkcjonowanie firmy. Może przecież prowadzić do konfliktu interesów, nierównego traktowania, mobbingu, molestowania seksualnego lub naruszenia zasad współżycia społecznego.
W takich przypadkach pracodawca ma obowiązek przeciwdziałać tym zjawiskom. Może podejmować działania zabezpieczające interesy firmy, np. przeniesienie jednej z osób na inne stanowisko lub egzekwowanie zasad dotyczących konfliktu interesów. Jednak nawet wtedy nie chodzi o zakaz relacji jako takiej, lecz o reakcję na konkretne negatywne skutki dla organizacji.
Dobre praktyki – kodeks etyczny i polityka konfliktu interesów
W praktyce rekomenduje się wprowadzenie kodeksu postępowania etycznego lub polityki zarządzania konfliktem interesów. Tam należy opisać zasady dotyczące relacji prywatnych w pracy. Do regulaminu pracy można dołączyć postanowienia dotyczące:
- neutralności i profesjonalizmu,
- obowiązku zgłaszania sytuacji mogących prowadzić do konfliktu interesów oraz
- gwarancji ochrony zgłaszających i proporcjonalności działań pracodawcy.
Dzięki temu firma może skutecznie zarządzać potencjalnymi zagrożeniami, nie naruszając przy tym praw pracowników do prywatności.
Chcesz wiedzieć więcej o prawach i obowiązkach pracodawcy: prawa i obowiązki pracodawcy – Prawo Pracy – Bieluk i Partnerzy
