Umowa na okres próbny uzależniona od planów zatrudnienia

Przejrzyste i przewidywalne warunki pracy – taki cel przyświecał kwietniowym zmianom w przepisach prawa pracy dotyczących umów na okres próbny. Długość okresu próbnego zależna jest obecnie od tego, na jak długo pracodawca ma zamiar zatrudnić pracownika po okresie próbnym.

Krótszy okres próbny

Zgodnie z przepisami, które weszły w życie 26 kwietnia 2023 r., umowę na okres próbny można zawrzeć na maksymalnie 3 miesiące. Zgodnie z art. 25 § 2² kodeksu pracy okres próbny nie może jednak przekraczać:

• 1 miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy;
• 2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy.

Ponadto strony mogą jednokrotnie wydłużyć w umowie te okresy. Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy, okres można wydłużyć nie więcej jednak niż o jeden miesiąc.

Ważne, aby w umowie na okres próbny wskazać okres na jaki strony mają zamiar zawrzeć umowę o pracę na czas określony. Obowiązek ten nie dotyczy jedynie umów o pracę zawieranych na okres próbny wynoszący 3 miesiące. W tym przypadku ustawodawca założył, że po okresie próbnym strony mają zamiar, w domniemaniu, zawrzeć umowę na czas określony na co najmniej 12 miesięcy albo umowę na czas nieokreślony. Warto zwrócić uwagę, że zapis taki nie jest zobowiązaniem do zawarcia kolejnej umowy o pracę. To jedynie informacja  na jaki czas zatrudnienia może liczyć pracownik po pomyślnym przejściu okresu próbnego. Informacji tej nie należy jednak traktować jako umowy przedwstępnej. 

Wprowadzona konstrukcja ma na celu umożliwienie dokonania przez pracownika oceny potencjalnego zakresu dalszej współpracy po okresie próbnym.

Podkreślić należy, że ustawodawca w żaden sposób nie określił jak należy rozumieć słowo „zamiar”. Nie wskazał też jak Państwowa Inspekcja Pracy ma ten „zamiar” weryfikować.

Możliwość przedłużenia okresu próbnego o czas nieobecności

Warto dodać, że jedną z ciekawszych zmian wprowadzonych pod koniec kwietnia do kodeksu pracy jest możliwość przedłużenia okresu próbnego o czas nieobecności. W myśl art. 25 § 2¹ k.p. ^.umowę na okres próbny można przedłużyć o okres urlopu lub innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika. Warunkiem jest zawarcie takiego zapisu w treści umowy. Z przepisu tego wynika, że jest to możliwość, a zatem strony mają całkowitą swobodę co do wprowadzenia takiego rozwiązania.

Ile umów na okres próbny można zawrzeć z tym samym pracownikiem?

Znaczącą zmianą wydaje się uchylenie przepisu, który wprowadzał możliwość zawarcia kolejnej umowy na okres próbny po 3 latach od momentu rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy. Oznacza to, że obecnie pracodawca może podpisać z pracownikiem wyłącznie jedną umowę na okres próbny. Nie ma już znaczenia czy od ostatniego zatrudnienia minęło więcej niż 3 lata. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy na podstawie kolejnej umowy na okres próbny pracownik miałby wykonywać pracę innego rodzaju.

aplikant radcowski Emilia Krejza